Dermatolojide Klinik Kullanımı
Dermatolojide son zamanlarda tedavi amaçlı çok çeşitli lazerler kullanılmaktadır.
Lazerler kullanılan aktif ortama göre genel olarak adlandırılmaları ve bu şekilde incelenmeleri yanında değişik parametrelere göre de ayrı kategorilerde incelenebilmektedirler:
A) Dokularda oluşturdukları etkilerine göre
1) Fototermal Etkili Lazerler:
Lazerin dokudaki hedef tarafından absorbe edilerek, burada ısı enerjisine dönüşmesi ve hedef dokuyu tahrip etmesi esasına dayanır. Argon, ripton, Bakır, Karbondioksit ve bazı Q – anahtarlı lazerler bu etkiye sahiptir .
2) Fotomekanik (Fotoakustik) Etkili Lazerler:
Hızlı ve çok yüksek güçteki enerjinin hedef dokuda, doku ekspansiyonu ve şok dalgası yaratmasıyla mekanik hasar oluşturma esasına dayanır. Boya lazerleri ve bazı Q – anahtarlı lazerler bu etkiye sahiptir.
3)Fotokimyasal Etkili Lazerler:
Fotosensitizan maddelerin daha önceden lokal ya da sistemik yollarla vücuda verilip, neoplastik dokularda birikmesi ve bu fotosensitizan maddelere uygun dalga boylarında lazer ışınları uygulanarak dokuda fotokimyasal bir reaksiyon başlatılması esasına dayanır. Bu yolla dokuda oluşan serbest radikaller neoplastik hücre membranlarını, subsellüler organellerini ve neoplastik dokuyu besleyen damarları tahrip etmektedirler. Bu şekildeki tedavi yöntemi “Fotodinamik Tedavi (PDT)” olarak da bilinmektedir. Bu amaç için daha çok dalga boyu ayarlanabilir kırmızı ışıklı boya lazerler kullanılmaktadır. ,
B) Ürettikleri ışınlarına göre
1) Devamlı Dalga (Continuous) Lazerler:
Selektif Termolizis kavramını gerçekleştiremedikleri için nonselektif doku ısınması, skar ve pigment bozuklukları riski fazla olan lazerlerdir. Bu lazer sistemlerine, devamlı dalgaları pulselere döndürebilen robotize skannerler eklense bile genellikle oluşan pulseler uygulanan dokuların termal gevşeme zamanlarından daha uzun kalmaktadırlar. Argon, Nd: YAG ve Karbondioksit Lazerler bu grup lazerlerdir.
2) Yalancı – Devamlı Dalga (Quasi – Continuous) Lazerler:
Basit şekilde çeşitli metodlarla mekanik olarak engellenmiş ve pulse haline getirilmiş ışınlar (20 milisaniye kadar) yaratmalarına rağmen, frekansları çok hızlı olduklarından Devamlı Dalga (Continuous) Lazerler gibi davranırlar ve hiçbir zaman Pulse Lazerler gibi yüksek enerjili pulseler üretemezler. Bakır buharlı, Kripton, Ar- gon-kaynaklı Ayarlanabilir Boya ve KTP (Potasyum Titanil Fosfat – frekansı katlanmış Nd:YAG) lazerler bu grup lazerlerdir.
3) Pulse (Pulsed) Lazerler:
Selektif Termolizis kavramını gerçekten yerine getiren, dokuların Termal Gevşeme Zamanlarına en uygun pulseler üreten ve bu nedenle de skar ya da pigmentasyon bozukluk riski en az olan ideal lazerlerdir:
a) Uzun Pulse Süreli Lazerler (milisaniye): Boya Lazerleri.
b) Kısa Pulse Süreli Lazerler(mikro-nanosaniye): Q-anahtarlı Lazerler (Ruby, Alexadrite, Nd: YAG) ve Ultrapulse Karbondioksit ve Erbium:YAG Lazer